SGP tegen windturbines midden in de polder.

Zoals misschien bekend, is er in een deel van onze achterban weerstand tegen windmolens in de polder. Nu er een shortlist mogelijke zoekgebieden door onze wethouder Jan Lock bekend is gemaakt, gaat het idee leven dat wij als SGP vóór windmolens in de polder zijn. Dat ligt een stuk genuanceerder. Derhalve hieronder de bijdrage van raadslid Pieter Jacob Leenman d.d. 23 november 2023 in de gezamenlijke commissievergadering met gemeente Gorinchem.

Allereerst een korte algemene beschouwing.

“Nieuwe windmolens van Gorinchem en Molenlanden komen waarschijnlijk langs de N214”, kopte Het Kontakt. Wat de SGP betreft een prematuur bericht in een proces dat we zorgvuldig willen doorlopen en waarin we voorlopig nog niet toe zijn aan dergelijke conclusies.

Het maakt één ding duidelijk: het belang van communicatie. En de verantwoordelijkheid die wij óók als raadsleden hebben, om onze inwoners en eigen achterban mee te nemen in het proces, onze dilemma’s en overwegingen. Zodat we een dialoog kunnen voeren op basis van feiten in plaats van emoties.

Maar laat nog één ding duidelijk zijn: de SGP is geen voorstander van windturbines midden in de polder. Tegelijk gaan we onze verantwoordelijkheid niet uit de weg. Willen we Woord houden, als het gaat om dat waaraan we ons gecommitteerd hebben (RES bod). En zullen we primair handelen vanuit de Bijbelse opdracht tot rentmeesterschap. De energietransitie gaat niet alleen over wat ónze generatie mooi en wenselijk vindt. Bekijk het ook eens door de bril van generaties na ons. Nemen we voor hen het juiste besluit?

Dan naar de inhoud van het voorliggende raadsvoorstel. Dank aan de wethouders en de ambtelijke organisatie voor het uitstekende werk, de grondige aanpak in een kort tijdsbestek.

We hadden dit eerder moeten doen, deze aanpak, en wel bij de totstandkoming van de RES 1.0. Leven van Gorinchemse wind is haast onmogelijk, blijkt nu. Hooguit een schraal windje. Maar dat had veel eerder duidelijk kunnen zijn op basis van de uitgangspunten die we recent formuleerden en die als toetsingskader dienden bij de totstandkoming van deze shortlist.

Ons wordt allereerst gevraagd de shortlist vast te stellen. Deze lijst van mogelijke zoeklocaties is opgesteld op basis van een door ons, als raden, vastgesteld proces en uitgangspunten. Want natuurlijk hebben we ook een mening over de wenselijkheid van de uitkomsten. Maar in dit stadium beperkt de SGP zich tot het toetsen van hoe deze uitgangspunten zijn toegepast.

Dat is wat SGP Molenlanden betreft voldoende gedaan, al vinden we het voor enkele zoekgebieden dun. Bijvoorbeeld de businesscase voor L of de bestaande infrastructuur bij M. Wij zullen dat laten meewegen bij het politieke besluit in Q2 2024, wat leidt tot definitieve zoeklocaties.

Het tweede en derde besluitpunt ziet op het vervolg proces, de participatie. Voldoende draagvlak bij omwonenden zal voor de SGP van zwaarwegende belang zijn bij de besluitvorming in Q2. De voorgestelde aanpak geeft ons vertrouwen in dat proces.

Draagvlak heeft ook te maken met de verhouding lusten en lasten. Eén van de uitgangspunten is lokaal eigendom, zo mogelijk meer dan 50%. Financieel rendement moet ten gunste komen van omwonenden. Als SGP zouden we daar nóg twee uitgangspunten aan toe willen voegen, en overwegen daartoe volgende week een motie in te dienen:

1. Energie opwek via wind op land zien wij als noodzakelijk kwaad én van tijdelijke aard. Wat de SGP Molenlanden betreft, komen windturbines niet voor in de Toekomstvisie 2050. Een structurelere oplossing moet komen van innovaties, bijvoorbeeld op het gebied van kernenergie. Eventuele windturbines op het grondgebied van Molenlanden mogen, wat ons betreft, enkel worden geëxploiteerd tot 2050. En ook een sloopverplichting zou wat ons betreft onderdeel moeten zijn van de vergunningverlening.
2. Wanneer die turbines er dan toch moeten komen in Molenlanden, dan zijn de energieopbrengsten primair bestemd voor lokaal gebruik in plaats van voor bijvoorbeeld industrie in Gorinchem of Groningen. De stroomopbrengst dient allereerst via lokale hubs en opslag ten gunste te komen van lokale inwoners en bedrijven, de woonkernen en bedrijventerreinen in de nabije omgeving. Daarmee bereiken we 2 dingen:

• Het stimuleert positieve appreciatie in gebieden waar leveringszekerheid een issue is of dreigt te worden
• En mogelijk meer draagvlak doordat tegenover de lasten meer lusten komen te staan, niet alleen financieel maar ook in natura.

 Tot slot. Een gezamenlijke commissievergadering van de raden Molenlanden en Gorinchem, twee totaal verschillende gemeentes: stad versus platteland; dicht bebouwd versus open landschap; met minder én meer mogelijkheden. Voor je het weet, is het “wij-zij”. Laten we daarmee stoppen. Niet “wij-zij”, maar “wij-zijn de RES regio” en staan schouder aan schouder. Met begrip voor elkaars onderscheiden positie werken aan een succesvolle energietransitie, van die ene regio waarvan we allemaal deel uitmaken.